Nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc một đoạn trích là trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của mỗi tác phẩm cụ thể. Đối tượng của nghị luận về tác phẩm  đoạn trích rất đa dạng, có thể là về một nhân vật, một giá trị nội dung nghệ thuật. Sau đây là một số bài tập về Nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích.

Nghị luận về tác phẩm truyện là gì?

Nghị luận về tác phẩm truyện là một loại bài văn mà người viết trình bày ý kiến, suy nghĩ và phân tích về tác phẩm truyện nào đó. Nghị luận về tác phẩm truyện thường được yêu cầu trong các khóa học văn học và được sử dụng để đánh giá khả năng đọc hiểu và phân tích của học sinh, sinh viên.

Nghị luận về tác phẩm truyện bao gồm việc phân tích các yếu tố trong tác phẩm như nhân vật, cốt truyện, bối cảnh, phong cách viết và ý nghĩa của tác phẩm. Người viết phải có khả năng đọc hiểu và suy luận, đưa ra các ý kiến, suy nghĩ của mình về tác phẩm truyện và trình bày một cách logic và rõ ràng.

Trong nghị luận về tác phẩm truyện, người viết có thể đưa ra những câu hỏi, bình luận hoặc phê phán về tác phẩm truyện đó. Họ cũng có thể so sánh tác phẩm với các tác phẩm khác cùng thể loại hoặc khác thể loại để đưa ra nhận định, so sánh và phân tích.

Ngoài ra, nghị luận về tác phẩm truyện cũng có thể đưa ra ý kiến và suy nghĩ về ý nghĩa của tác phẩm truyện, về những giá trị văn hóa, xã hội được thể hiện qua tác phẩm. Người viết có thể đưa ra các suy nghĩ về tác phẩm truyện và ảnh hưởng của nó đến đời sống và tư tưởng của người đọc.

Tóm lại, nghị luận về tác phẩm truyện là một loại bài văn phân tích và đánh giá tác phẩm truyện. Nó đòi hỏi người viết có khả năng đọc hiểu và suy nghĩ, đưa ra các ý kiến, suy nghĩ của mình về tác phẩm truyện và trình bày một cách logic và rõ ràng.

Nghị luận về đoạn trích là gì?

Đoạn trích là một phần hoặc đoạn văn ngắn được lấy ra từ một tác phẩm văn học, báo cáo, tài liệu hoặc bất kỳ nguồn tài liệu nào khác. Đoạn trích thường được sử dụng như một cách để trích dẫn một phần của một tài liệu gốc mà không cần phải trích dẫn toàn bộ. Điều này có thể giúp giảm độ dài của tài liệu đọc hoặc báo cáo, cũng như tập trung vào ý chính hoặc ý quan trọng nhất của tài liệu gốc.

Đoạn trích thường được sử dụng trong việc trích dẫn và tham khảo tài liệu để hỗ trợ các luận điểm hoặc đưa ra bằng chứng cho một tuyên bố nào đó. Khi sử dụng đoạn trích, người viết cần chú ý đến việc trích dẫn chính xác và tuân thủ quy tắc về sử dụng tài liệu của mình, bao gồm việc trích dẫn nguồn tài liệu và tránh vi phạm quyền tác giả.

Cách Nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích

Khi nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích, có một số bước quan trọng mà bạn có thể tuân thủ để viết một bài nghị luận chất lượng. Sau đây là các bước cơ bản để viết một bài nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích:

1. Đọc và hiểu nội dung tác phẩm: Bước đầu tiên để viết một bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích là đọc và hiểu rõ nội dung của tác phẩm. Bạn nên chú ý đến các chi tiết nhỏ, thông điệp chính của tác giả, tình tiết và nhân vật trong câu chuyện.

2. Tóm tắt nội dung: Sau khi đọc tác phẩm, hãy tóm tắt nội dung lại bằng cách viết ra những chi tiết quan trọng của câu chuyện. Tóm tắt sẽ giúp bạn lưu lại những thông tin quan trọng để sau này tham khảo trong quá trình viết bài.

3. Phân tích tác phẩm: Sau khi tóm tắt nội dung, bạn nên phân tích tác phẩm để có thể đưa ra những ý kiến cá nhân của mình. Bạn có thể đưa ra những nhận xét về cách tác giả xây dựng tình tiết, nhân vật, ý nghĩa của tác phẩm.

4. Đưa ra luận điểm: Dựa trên phân tích của mình, bạn nên đưa ra một luận điểm chính. Luận điểm là quan điểm cá nhân của bạn về tác phẩm hoặc đoạn trích đó. Luận điểm cần phải rõ ràng và dựa trên những bằng chứng cụ thể.

5. Trình bày và minh chứng: Sau khi đưa ra luận điểm, bạn cần trình bày và minh chứng cho ý kiến của mình. Bạn có thể sử dụng các chi tiết và tình tiết trong câu chuyện để minh chứng cho luận điểm của mình.

6. Tổng kết: Cuối cùng, bạn cần tổng kết lại luận điểm của mình và đưa ra kết luận cuối cùng. Tóm tắt các điểm chính mà bạn đã đề cập trong bài và đưa ra ý kiến cá nhân về tác phẩm hoặc đoạn trích đó.

Quan trọng nhất, hãy đảm bảo rằng bài nghị luận của bạn là rõ ràng, dễ hiểu và được viết theo một cấu trúc logic hợp lý. Bạn cũng nên kiểm tra lại bài viết của mình để tránh những sai sót chính tả và ngữ pháp.

Ngoài ra, khi viết nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích, bạn nên có một vài lưu ý sau:

– Không chỉ nhận xét về cảm nhận cá nhân, mà nên dựa trên các bằng chứng cụ thể trong tác phẩm để đưa ra nhận định chính xác.

– Không nên đánh giá quá khắt khe hay quá khoan dung. Hãy đưa ra ý kiến đúng mực, vừa phải, dựa trên bằng chứng cụ thể.

– Tránh sử dụng những ý tưởng của người khác mà không trích dẫn nguồn gốc. Nếu sử dụng tài liệu của người khác, bạn nên đảm bảo rằng các trích dẫn được đưa ra đúng cách và theo quy định.

– Bạn nên sử dụng các từ ngữ và câu văn mạch lạc, tránh sử dụng các từ ngữ tục tĩu, thiếu trang trọng hoặc không phù hợp với tác phẩm.

Khi tuân thủ các lưu ý trên và các bước cơ bản để viết nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích, bạn sẽ có được một bài viết chất lượng, thể hiện được quan điểm cá nhân của mình một cách rõ ràng và hợp lý.

Nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích hay nhất

Soạn bài Nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích – mẫu số 1

Phần I: Tìm hiểu nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích

Đọc văn bản (trang 61, 62, 63 SGK Ngữ văn 9 tập 2) và trả lời các câu hỏi.

a) Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì? Hãy đặt một nhan đề thích hợp cho văn bản.

b) Vấn đề nghị luận được người viết triển khai qua những luận điểm nào? Tìm những câu nêu lên hoặc cô đúc luận điểm của văn bản.

c) Để khẳng định các luận điểm, người viết đã lập luận (dẫn dắt, phân tích, chứng minh) như thế nào? Nhận xét về những luận cứ được người viết đưa ra để làm sáng tỏ cho từng luận điểm. (Gợi ý: Những luận cứ đó được lấy ở đâu, gồm những điều gì?)

Trả lời:

a. Vấn đề nghị luận của văn bản này là những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ đáng yêu của anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long.

– Văn bản có thể được đặt tên Hình ảnh anh thanh niên làm công tác khí tượng trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.

b. Tóm tát các luận điểm của vấn đề nghị luận tìm những câu có ý nghĩa nêu lên hoặc cô đúc luận điểm của bài văn:

– Dù được miêu tả nhiều hay ít, trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của “Lặng lẽ Sa Pa” củng hiện Lên với nét caọ quý đáng khâm phục. Trong đó, anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu – nhân vật chinh của tác phẩm đã để Lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ. (Các câu nêu vân đề nghị luận).

– Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình. (Câu nêu luận điểm).

– Nhưng anh thanh niên này thật đúng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáọ. (Câu nêu luận điểm)

– Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn. (Câu nêu luân điểm)

– Cuộc sống của chúng ta… thật đáng tin yêu. (Đoạn cuối bài – những câu cô đúc vấn đề nghị luận).

c. Để khẳng định các luận điểm, người viết đã lập luận (dẫn dắt, phản tích, chứng minh) một cách đầy thuyết phục.

– Các luận điểm của người viết nêu lên rõ ràng ngắn gọn tạo được ấn tượng ở người đọc.

– Từng luận điểm đã phân tích chứng minh rõ ràng, với những dẫn chứng cụ thể. Các luận cứ đều xác đáng sinh động vì đó là những chi tiết, hình ảnh đặc sắc của tác phẩm.

– Bài văn cũng đã được người viết dẫn dắt tự nhiên với bố cục chặt chẽ. Tự đặt vấn đề rồi phân tích diễn giải, rồi sau đó khẳng định, nâng cao vấn đề cần nghị luận.

Phần II: Luyện tập

Đọc đoạn văn (trang 64 SGK Ngữ văn 9 tập 2) rồi trả lời câu hỏi: Vấn đề nghị luận của đoạn văn là gì? Đoạn văn nêu lên những ý kiến chính nào? Các ý kiến ấy giúp chúng ta hiểu thêm gì về nhân vật lão Hạc?

Trả lời:

Đoạn văn nghị luận: cái chết của nhân vật lão Hạc, qua đó thấy được vẻ đẹp nhân cách của nhân vật này trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao.

Các ý chính của đoạn văn:

– Lão Hạc phải lựa chọn giữa sống và chết;

– Lão Hạc đã chọn cái chết trong còn hơn sống khổ, sống nhục.

– Cái chết của lão là gieo mầm cho cái sống.

Đoạn văn giúp ta hiểu thêm về nhân vật lão Hạc:

– Đó là sự hi sinh cao cả

– Đó là nỗi đau thân phận của con người.

Soạn bài Nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích – mẫu số 2

Kiến thức cơ bản

Các kiến thức bạn cần nắm vững:

– Nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích là trình bày những nhận xét đánh giá của mình về nhân vật sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể.

– Những nhận xét, đánh giá về truyện phải xuất phát từ ý nghĩa của cốt truyện, tính cách, số phận của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm được người viết phát hiện và khái quát.

– Các nhận xét, đánh giá về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) trong bài nghị luận phải rõ ràng, đúng đắn, có luận cứ và lập luận thuyết phục.

– Bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) cần có bố cục mạch lạc, có lời văn chuẩn xác, gợi cảm.

Gợi ý trả lời các câu hỏi trên sách giáo khoa:

Đọc văn bản (trang 61 đến 63 SGK Ngữ văn 9 tập 2) và trả lời các câu hỏi.

a) Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì? Hãy đặt một nhan đề thích hợp cho văn bản.

b) Vấn đề nghị luận được người viết triển khai qua những luận điểm nào? Tìm những câu nêu lên hoặc cô đúc luận điểm của văn bản.

c) Để khẳng định các luận điểm, người viết đã lập luận (dẫn dắt, phân tích, chứng minh) như thế nào? Nhận xét về những luận cứ được người viết đưa ra để làm sáng tỏ cho từng luận điểm. (Gợi ý: Những luận cứ đó được lấy ở đâu, gồm những điều gì?)

Trả lời

a) Vấn đề nghị luận của bài văn là: Những tác phẩm chất đáng yêu của nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tượng nơi Sapa. Có thể đặt tên bài văn là Sapa, nét đẹp thầm lặng đáng yêu hay Nét đẹp lặng lẽ của Sapa.

b) Những câu văn nêu lên luận điểm của bài văn:

– “Dù được miêu tả nhiều hay ít, trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của Sapa cũng hiện lên với nét cao quý đáng khâm phục… Trong đó, anh thanh niên – nhân vật chính của tác phẩm – đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ” (Các câu nêu vấn đề nghị luận).

– “Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình” (Câu nêu luận điểm).

– Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước, thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn. (Câu nêu luận điểm).

– Cuộc sống của chúng ta được làm nên từ bao phấn đấu, hi sinh lớn lao và thầm lặng? Những con người cần mẫn, nhiệt thành như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu”. (Câu nêu luận điểm).

c) Từng luận điểm được phân tích, chứng minh một cách thuyết phục bằng các dẫn chứng cụ thể trong tác phẩm. Các luận cứ được sử dụng xác đáng, sinh động rút ra từ những chi tiết, hình ảnh đặc sắc trong tác phẩm.

Luyện tập

Đọc đoạn văn (trang 64 SGK Ngữ văn 9 tập 2) rồi trả lời câu hỏi: Vấn đề nghị luận của đoạn văn là gì? Đoạn văn nêu lên những ý kiến chính nào? Các ý kiến ấy giúp chúng ta hiểu thêm gì về nhân vật lão Hạc?

Trả lời:

Đoạn văn trang 64 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập hai, nêu lên vấn đề: sự lựa chọn của Lão Hạc. Để khai triển khai luận điểm này, tác giả Văn Giá đã nêu lên những ý kiến chính:

1. Lão Hạc phải giải quyết, chọn lựa giữa cái sống và cái chết:

+ Sống có giữ được mảnh vườn cho con không?

+ Hay là chết sẽ giữ được mảnh vườn.

2. Nếu phải chết thì nên chết như thế nào, chuẩn bị ra sao?

– Giết con Vàng trước, chuẩn bị tự tử một cách chu đáo.

+ Gửi ba mươi đồng cho ông Giáo.

+ Gửi văn tự mảnh vườn cho ông Giáo.

3. Ý nghĩa cái chết của Lão Hạc:

– Lão Hạc chết trong hơn sống nhục, chết cao ngạo và thảm khốc.

– Lão Hạc hi sinh vì tình phụ tử thiêng liêng.

– Lão Hạc dùng cái chết để bảo toàn nhân cách.

– Lão Hạc dùng cái chết để cấy cái sống cho đứa con trai.

Các ý kiến trên đây của Văn Giá giúp ta hiểu thêm nhân cách cao quý và sự hi sinh lớn lao của Lão Hạc, một hình tượng lão nông thà chết trong hơn sống đục trong một giai đoạn lịch sử đen tối của đất nước ta đầu thế kỉ 20.

Trên đây là bài viết Nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích trong chuyên mục Văn học được Luật Hoàng Phi cung cấp, quý khách hàng có thể tham khảo bài viết khác liên quan tại website: tbtvn.org