Diễn dịch là gì? Cách viết đoạn văn diễn dịch

Để mở bài một bài văn có rất nhiều cách trình bày như diễn dịch, quy nạp, song hành, móc xích,…tuy nhiên diễn dịch vẫn là một hình thức được nhiều học sinh lựa chọn. Vậy Diễn dịch là gì? Quý độc giả hãy cùng theo dõi nội dung bài viết dưới đây.

Diễn dịch là gì?

Diễn dịch là phương pháp đi từ tri thức về cái chung đến tri thức về cái riêng, từ tri thức chung đến tri thức ít chung hơn.

Đặc điểm của diễn dịch

Diễn dịch có đặc điểm sau đây:

– Diễn dịch là quá trình vận dụng nguyên lý chung để xem xét cái riêng, rút ra kết luận riêng từ nguyên lý chung đã biết. Để rút ra kết luận đúng bằng con đường diễn dịch thì tiền đề phải đúng và phải tuân theo các nguyên tắc lô gic, phải có quan điểm lịch sử cụ thể khi vận dụng cái chung vào cái riêng.

– Phương pháp diễn dịch bao gồm ba bộ phận đó là tiền đề, quy tắc suy luận logic và kết luận.

+ Tiền đề là những phán đoán đã biết, là căn cứ và lý do để suy luận.

+ Quy tắc suy luận logic là kết cấu hình thức phải tuân theo trong quá trình suy luận.

+ Kết luận là phán đoán được rút ra từ tiền đề theo những quy tắc của logic, là kết quả của toàn bộ quá trình suy luận.

Trên thực tế phương pháp diễn dịch đã góp phần xác định rõ kết luận và đã trả lời một cách trực tiếp điều mà tiền đề không trực tiếp trả lời. Nhu vậy trên một ý nghĩa nhất định có thể nói đó là đi từ cái đã biết đến cái chưa biết.

– Nếu quy nạp là phương thức dùng để khái quát các sự kiện thì diễn dịch là phương thức xây dựng lý thuyết mở rộng, phương pháp diễn dịch có ý nghĩa quan trọng đối với các khoa học lý thuyết như toán học,…

– Quy nạp và diễn dịch là hai phương pháp tư duy dùng để nắm bắt sự vật, hiện tượng theo hai chiều hướng ngược nhau. Quy nạp đi từ cá biệt đến đặc thù, rồi đến phổ biến; diễn dịch đi từ phổ biến đến đặc thù, rồi đến cá biệt. Cơ sở của chúng là quan hệ biện chứng giữa cái cá biệt, đặc thù và phổ biến đang tồn tại khách quan. 

Mối quan hệ giữa quy nạp và diễn dịch

– Mặc dù quy nạp và diễn dịch là hai phương pháp nhận thức có chiều hướng đối lập nhau nhưng chúng có mối quan hệ hữu cơ với nhau, làm tiền đề cho nhau, cái này đòi hỏi cái kia và bổ sung cho cái kia.

Do đó, không nên tách rời quy nạp và diễn dịch, cường điệu phương pháp này mà hạ thấp phương pháp kia và ngược lại. Chúng phải đi đôi với nhau như tổng hợp và phân tích. Ta phải sử dụng mỗi cái đúng chỗ và chỉ như vậy thì mới có thể góp phần nhận thức được đúng đắn sự vật, hiện tượng.

– Nhờ khái quát các tài liệu kinh nghiệm đã được tích lũy, quy nạp chuẩn bị căn cứ để dự kiến về nguyên nhân các hiện tượng nghiên cứu, về sự tồn tại một mối liên hệ tất yếu nhất định.

Còn diễn dịch thì luận chứng về mặt lý thuyết cho những kết luận thu được bằng con đường quy nạp, loại trừ tính không chắc chắn của những kết luận ấy và biến chúng thành những tri thức tin cậy.

Quy nạp giúp ta hiểu được cái chung, còn diễn dịch giúp ta đi từ cái chung để hiểu cái riêng. Quá trình nhận thức là đi từ cái riêng đến cái chung và từ cái chung đến cái riêng. Vì vậy, ta phải vận dụng tổng hợp cả quy nập và diễn dịch trong nhận thức và nghiên cứu khoa học.

Cách viết đoạn văn diễn dịch

Đoạn văn diễn dịch là đoạn văn trong đó câu chủ đề mang ý nghĩa khái quát đứng ở đầu đoạn, các câu còn lại triển khai cụ thể ý của câu chủ thể, bổ sung, làm rõ cho câu chủ đề.

Các câu triển khai được thực hiện bằng các thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận, có thể kèm theo nhận xét, đánh giá và bộ lộ cảm nhận của người viết.

Ví dụ về đoạn văn diễn dịch

Để làm rõ hơn về Diễn dịch là gì? nội dung sau sẽ đưa ra một số ví dụ về đoạn văn diễn dịch.

Ví dụ 1:

Hiện nay, tình hình giao thông trên địa bàn thành phố có nhiều vấn đề phải nói, trong đó có nạn kẹt xe. Đường thường bị tắc nghẽn vì những lý do như: gần trường học, tàu hỏa chạy qua, trời mưa thường xuyên gặp nước. Sự can thiệp kịp thời của cảnh sát giao thông, ý thức của người dân… chống ùn tắc giao thông là vấn đề của toàn xã hội chứ không riêng gì ngành cảnh sát giao thông. Về lâu dài, nên mở rộng diện tích đất của trung tâm TP.Hồ Chí Minh ra ngoại thành, tức là giãn dân ra xa khu hành chính trung tâm thì mới thực hiện được bài toán trên.

Ví dụ 2:

Vẻ đẹp con người không chỉ thể hiện qua nhan sắc mà còn được khẳng định bằng tài năng và tâm hồn. Nhan sắc là vẻ đẹp trời phú, hình hài mà cha mẹ ban cho mỗi người, nhưng tài năng và địa vị lại là sự tu dưỡng, rèn luyện ở mỗi cá nhân. Mùi hương có thu hút ánh nhìn của mọi người trong một thời gian dài? Con người cũng vậy, vẻ đẹp hình thể sẽ tạo ấn tượng với người khác, nhưng tài năng và chiều sâu tâm hồn mới khiến người khác nhớ mãi về bạn.

Vì vậy, mỗi người cần biết cách chăm sóc bản thân, để “dù không cao nhưng vẫn khiến người khác phải ngước nhìn”. Tài năng hay vẻ đẹp tâm hồn ấy đều có sẵn trong mỗi chúng ta, nhưng nếu không học hỏi, bồi đắp kiến thức thì chúng cũng sẽ ngủ quên và mai một dần. Mỗi ngày trôi qua, bạn cần học hỏi nhiều hơn, lắng nghe cuộc sống nhiều hơn để nuôi dưỡng tâm hồn. Đó là cách bạn yêu quý và trân trọng chính mình.

Ví dụ 3:

Sáng tác thơ là một công việc rất đặc biệt và khó, đòi hỏi người nghệ sĩ phải hình thành cá tính sáng tạo. Tuy nhiên, theo Xuân Diệu – tuyệt đối không nên phóng đại cái cá biệt, cái độc đáo. nó phóng đại. Điều đó không hợp với thơ và không phải là phẩm chất của một nhà thơ chân chính. Hãy làm thơ một cách tự nhiên, bình dị, hãy chiến đấu để nâng cao cái tôi sáng tạo đó, đừng trở thành anh hùng. Trong khi sáng tác, một nhà thơ không thể tập trung: anh ta phải ghi dấu ấn của mình. Tôi bước vào bài thơ này, bài thơ kia.

Trên đây là nội dung bài viết của Luật Hoàng Phi về vấn đề Diễn dịch là gì? mong rằng đã cung cấp cho quý độc giả những thông tin hữu ích.