Đặc điểm của văn biểu cảm

Văn biểu cảm là một trong những dạng văn được sử dụng nhiều nhất trong các tác phẩm văn học hay những bài văn bình thường khác. Tuy nhiên, không phải ai cũng có những kiến thức liên quan đến nội dung trên.

Chính vì thế, hôm nay chúng tôi sẽ cung cấp tới quý bạn đọc một số nội dung liên quan đến vấn đề: Đặc điểm của văn biểu cảm.

Văn biểu cảm là gì?

– Biểu cảm là sự biểu lộ, thể hiện tình cảm và tư tưởng của con người nhờ ngôn ngữ hay một số phương tiện khác. Bởi vì, trong cuộc sống con người sẽ trải qua rất nhiều những niềm vui, nỗi buồn, có tình yêu thương nhưng cũng có sự tức giận, căm ghét,… Khi sử dụng loại văn này họ cũng muốn được bộc lộ, chia sẻ những tình cảm, cảm xúc. Do đó, biểu cảm chính là nhu cầu thiết yếu của con người trong cuộc sống hàng ngày.

– Văn biểu cảm là một dạng tác phẩm văn chương hoặc đơn giản hơn một bài viết mà nội dung chính là thể hiện cảm xúc, cảm giác, quan điểm của tác giả hoặc của chính những nhân vật trong tác phẩm mà tác giả muốn gửi gắm đến người đọc.

Đặc điểm của văn biểu cảm

– Luôn nhất quán một cảm xúc, tình cảm với sự vật, sự việc con người được đề cập tới trong bài viết, tình cảm đó có thể là tình yêu Tổ quốc, thiên nhiên, tình cảm con người hay sự vật, sự việc hay có thể bộc lộ sự yêu ghét rõ ràng về chủ thể được nói đến.

– Văn biểu cảm còn có cách bộ lộ cảm xúc một cách gián tiếp. Có thể hiểu là khi muốn bày tỏ tình cảm của mình đối với chủ thể người ta không trực tiếp nói ra cảm xúc của mình mà gửi gắm vào đó qua những câu chuyện hoặc hành động được miêu tả. Dạng văn này đòi hỏi người viết phải lồng ghép được yếu tố tự sự, miêu tả để mạch cảm xúc tuôn trào, người đọc dễ dàng nhận ra tình cảm được bộc lộ gọi là gì?

– Văn biểu cảm có đặc trưng về bố cục bài văn biểu cảm:

+ Mở bài:

Giới thiệu sự vật, cảnh vật trong thời gian và không gian. Cảm xúc ban đầu của người viết.

+ Thân bài:

Qua miêu tả, tự sự mà biểu lộ cảm xúc, ý nghĩ một cách cụ thể, chi tiết. Sâu sắc.

+ Kết bài:

Tổng kết lại tình cảm, ý nghĩa hoặc nâng lên bài học tư tưởng. Phần mở bài và kết bài phải có quan hệ gắn bó, thống nhất với nhau để thể hiện rõ chủ đề văn bản.

Lưu ý: Tình cảm được thể hiện trong bài viết phải rõ ràng, trong sáng và chân thật thì bài văn biểu cảm mới có giá trị.

Gợi ý làm bài văn biểu cảm

– Cấn xác định yêu cầu của đề và tìm ý chính, phải căn cứ vào các từ ngữ và cấu trúc của đề bài để xác định nội dung, tư tưởng, tình cảm mà văn bản sẽ viết câng phải hướng tới. Do đó, đặt câu hỏi để tìm ý, cần đặt câu hỏi chính xác và tìm câu trả lời hợp lý.

– Xây dựng bố cục hợp lý:

+ Bố cục của văn biểu cảm phải bao gồm ba phần (như chúng tôi đã trình bày ở trên) gồm: Mở bài, thân bài và kết bài. Tuy nhiên, việc sắp xếp ý để tạo thành một bố cục hoàn chỉnh phụ thuộc vào mạch cảm xúc của người viết, không hề máy móc áp đặt một kiểu nào.

– Phần mở đầu và kết thúc thường là những câu văn nêu cảm nhận chung hoặc nâng lên thành tư tưởng, tình cảm khái quát. Các ý lớn hay nhỏ trong phần thân bài phải được sắp xếp hợp với diễn biến tâm lý của con người trước từng sự việc hay đối tượng.

– Hoàn thành bài văn. Đây là một trong những bước quan trọng. Trên cơ sở là dàn bài đã xây dựng người viết triển khai thành bài văn hoàn chỉnh.

Một số dạng văn biểu cảm thường gặp

Thứ nhất: Văn biểu cảm về sự vật, con người

Là dạng cơ bản nhất tỏng kiểu văn biểu cảm của chương trình học lớp 7 (trung học Cơ sở). Ở dạng bài này, người làm bài sẽ được phát biểu cảm nghĩ về những sự vật, những người thân thiết trong cuộc sống hàng ngày.

Ví dụ như: Cảm nghĩ của em về Gia đình em.

– Gợi ý cách làm:

Căn cứ vào khái niệm văn biểu cảm là gì, cách làm văn biểu cảm về sự vật, người viết cần nắm được đối tượng của văn biểu cảm sự vật. Đó có thể là hình ảnh thiên nhiên cây cối, sông nước, đồ vật, con vật, sự vật,… Từ đó, người viết cũng như sự đánh giá của mình về sự vật được nhắc tới.

Thứ hai: Văn biểu cảm về tác phẩm văn học

Với dạng đề này, người viết được yêu cầu phát biểu cảm nghĩ về những sự vật những người thân thiết trong cuộc sống hàng ngày. Biểu cảm về tác phẩm văn học được hiểu là trình bày những cảm xúc, tưởng tượng, suy ngẫm, liên tưởng, … về các phương diện khác nhau của tác phẩm văn học.

– Gợi ý cách làm dạng đề này:

Phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn học, đây chính là dạng đề yêu cầu người viết trình bày phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm, bài văn, bài thơ cụ thể. Người viết cần trình bày những cảm xúc tưởng tượng, liên tưởng cũng như suy ngẫm của mình về nội dung và hình thức của tác phẩm.

Như vậy, đặc điểm của văn biểu cảm đã được chúng tôi nêu chi tiết trong mục thứ hai của bài viết. Chúng tôi mong rằng với một số nội dung đã trình bày ở trên sẽ giúp ích được cho quý bạn đọc.