Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là gì?

Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy. Đây là quá trình sử dụng những thao tác làm văn để làm rõ tư tưởng, phong cách nghệ thuật của thơ đã tác động tới cảm xúc thẩm mĩ, tư duy nghệ thuật và những liên tưởng sâu sắc của người viết. Bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần có bố cục mạch lạc, rõ ràng; có lời văn gợi cảm, thể hiện rung động chân thành của người viết.

Các dạng bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Hình thức chính của kiểu bài nghị luận này là phân tích hoặc bình giảng.

Đề bài có cấu tạo chia làm hai loại:

– Đề có những từ ngữ chỉ rõ cách thức tiến hành bài làm: phân tích, cảm nhận và suy nghĩ, cảm nhận, gợi cho em những suy nghĩ gì,…

– Đề không có những từ ngữ định hướng

Đề bài của dạng bài văn nghị luận này sẽ có những dạng cụ thể sau:

– Phân tích toàn bộ bài thơ.

– Phân tích một đoạn thơ.

– Phân tích một khía cạnh trong đoạn thơ, bài thơ.

– Phân tích một hình ảnh, chi tiết trong bài thơ.

– So sánh giữa hai bài thơ, hai đoạn thơ.

– Nghị luận ý kiến bàn về bài thơ, đoạn thơ

Ví dụ nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Một số ví dụ về dạng bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ như sau:

– So sánh hai bài Tây Tiến và Đồng chí

– So sánh thiên nhiên hiện lên trong Tây Tiến và Việt Bắc

– Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

– Bình giảng đoạn thơ thứ hai bài Tây Tiến

– Phân tích nghệ thuật tổ chức chất liệu ngôn từ trong bài thơ Tây Tiến

– Phân tích vẻ đẹp ngôn ngữ thơ ca trong bài thơ Tây Tiến

Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ bài thơ

Để làm một bài nghị luận về một đoạn thơ trong bài thơ, bạn có thể làm theo các bước sau đây:

– Đọc và hiểu đoạn thơ: Đầu tiên, bạn cần đọc và hiểu rõ nội dung và ý nghĩa của đoạn thơ mà bạn muốn phân tích. Tìm hiểu chủ đề, tình cảm hay ý tưởng mà đoạn thơ muốn truyền tải.

– Phân tích ngôn ngữ và hình ảnh: Tiếp theo, bạn cần phân tích cách tác giả sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh để tạo ra hiệu ứng. Lưu ý các từ ngữ, từ loại, câu trúc, phong cách, các hình ảnh, tượng trưng và so sánh mà tác giả sử dụng trong đoạn thơ.

– Xác định tầm quan trọng của đoạn thơ trong bài thơ: Bạn cần phân tích đoạn thơ để xác định tầm quan trọng của nó trong bài thơ. Đoạn thơ đó có liên quan đến chủ đề chính của bài thơ không? Nó có đóng góp vào phát triển tình tiết hay nhân vật trong bài thơ không? Nó có giúp tạo ra hiệu ứng cảm xúc hay hình ảnh sắc nét không?

– So sánh và đưa ra nhận định: Cuối cùng, bạn cần so sánh đoạn thơ với các phần khác trong bài thơ để đưa ra nhận định. Bạn cần phân tích những điểm tương đồng và khác biệt giữa đoạn thơ và các phần khác trong bài thơ. Từ đó, bạn có thể đưa ra nhận định về tầm quan trọng của đoạn thơ và tác động của nó đến bài thơ như thế nào.

Lưu ý rằng khi làm một bài nghị luận về một đoạn thơ trong bài thơ, bạn cần sử dụng các ví dụ cụ thể từ đoạn thơ để minh họa các phân tích và nhận định của mình. Bạn cũng nên chú ý đến cấu trúc bài luận, bao gồm đưa ra giải thích chi tiết, đánh giá và kết luận.

Dàn ý bài nghị luận về một đoạn thơ bài thơ 

Dàn ý số 1: Dàn ý chung bài nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ

Mở bài

– Giới thiệu ngắn gọn về những nét chính về tác giả, tác phẩm.

– Giới thiệu những vấn đề nghị luận và trích dẫn.

Thân bài

– Khái quát về phong cách tác giả, hoàn cảnh sáng tác, nội dung chính, … của bài thơ. Nêu vị trí đoạn thơ, thể thơ, chú ý âm điệu, giọng điệu.

– Bàn về những giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ, đoạn thơ để làm rõ vấn đề cần nghị luận.

– Có thể bổ ngang : phân tích từng khổ, từng dòng.

+ Nếu là thơ Đường luật thì phân tích theo từng cặp Đề – Thực- Luận -Kết.

+ Riêng đối với thơ tứ tuyệt chia theo cấu trúc: khai, thừa, chuyển, hợp; hoặc chia thành hai câu đầu và hai câu cuối (tuỳ từng bài cụ thể).

– Có thể bổ dọc bài thơ : Phân tích theo hình tượng, theo nội dung xuyên suốt bài thơ.

+ Đưa các nội dung chính của bài thơ, đoạn thơ thành các luận điểm lớn.

+ Nếu đề yêu cầu cảm nhận đoạn thơ, câu thơ, thì chia nhỏ các nội dung có trong đoạn, trong câu, biến chúng thành các luận điểm lớn để đi sâu cảm nhận.

Kết bài

Đánh giá khái quát và khẳng định giá trị riêng, đặc sắc của bài thơ, đoạn thơ nghị luận.

Dàn ý số 2: Dàn ý bài nghị luận so sánh hai đoạn thơ, bài thơ

Mở bài:

– Giới thiệu 2 tác giả, 2 bài thơ (2 đoạn thơ)

– Giới thiệu vấn đề nghị luận ( nếu có )

Thân bài:

– Định hướng những điểm tương đồng với bài thơ, đoạn thơ thứ hai.

– Phân tích bài thơ, đoạn thơ thứ hai theo định hướng những điểm tương đồng với bài thơ, đoạn thơ thứ nhất.

– So sánh:

+ Chỉ ra những điểm tương đồng của hai bài thơ, đoạn thơ. Tìm ra nguyên nhân và ý nghĩa.

+ Chỉ ra những điểm khác biệt của mỗi bài thơ, đoạn thơ. Từ đó khẳng định những nét độc đáo, giá trị riêng của mỗi bài thơ, đoạn thơ.

Kết bài:

– Đánh giá giá trị của mỗi bài thơ, đoạn thơ.

– Những cảm nhận về phong cách sáng tác của mỗi nhà thơ.

Dàn ý số 3: Dàn ý bài nghị luận ý kiến bàn về bài thơ, đoạn thơ

Mở bài: Giới thiệu đoạn thơ, bài thơ và bước đầu nêu nhận xét, đánh giá của mình (Nếu phân tích một đoạn thơ nên nêu rõ vị trí của đoạn thơ ấy trong tác phẩm và khái quát nội dung cảm xúc của nó).

Thân bài: Lần lượt trình bày những suy nghĩ, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ để làm rõ vấn đề cần nghị luận.

Kết bài: Khái quát ý nghĩa, giá trị của đoạn thơ, bài thơ.

Mẫu bài nghị luận về một đoạn thơ

Đề bài: Viết bài nghị luận về khổ thơ thứ hai trong bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương

Bài thơ Viếng Lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương là một tác phẩm văn học đặc biệt về chủ đề lịch sử và tình cảm đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong khổ thứ 2 của bài thơ này, tác giả miêu tả vẻ đẹp và ý nghĩa của Lăng Bác, nơi tưởng nhớ và tôn kính Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các anh hùng dân tộc đã hy sinh cho đất nước.

Trước tiên, bài thơ mô tả về ánh nắng mặt trời đi qua Lăng Bác, tạo nên một khung cảnh đầy tình cảm và sâu lắng. Tác giả viết: “Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng/ Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”. Bức tranh mà tác giả vẽ lên cho chúng ta là ánh nắng mặt trời rực rỡ chiếu sáng lên Lăng Bác, tạo nên một vẻ đẹp lãng mạn và đầy ý nghĩa.

Ngoài ra, bài thơ còn miêu tả về dòng người đi trong thương nhớ và kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân. Đó là tình cảm tôn kính và tưởng nhớ của nhân dân đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, một người lãnh đạo vĩ đại của dân tộc, đã dẫn dắt đất nước qua những thời kỳ khó khăn, chiến tranh và giành được độc lập, tự do, thịnh vượng cho dân tộc.

Bài thơ Viếng Lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương đã thể hiện tình cảm tôn kính và sự tưởng nhớ sâu sắc của nhân dân đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, một người lãnh đạo vĩ đại của dân tộc. Tác phẩm này đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất của tình cảm dân tộc, tình yêu quê hương, tình yêu đất nước, tình yêu với các anh hùng dân tộc đã hy sinh để bảo vệ đất nước.

Điều này rất quan trọng vì như vậy, chúng ta mới có thể hiểu và tôn trọng lịch sử, biết ơn và tôn kính những người đã đem lại cho chúng ta sự sống, sự tự do, sự công bằng và sự phát triển cho đất nước.

Bài thơ cũng thể hiện sự tôn trọng và tình cảm của nhân dân đối với Lăng Bác, nơi tưởng nhớ và tôn kính Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các anh hùng dân tộc. Với mỗi lượt thăm viếng, con người ta đều mang theo tràng hoa, biểu tượng cho sự tôn trọng, tưởng nhớ và tình cảm sâu sắc với các anh hùng dân tộc đã hy sinh cho đất nước.

Bài thơ Viếng Lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương cũng cho thấy sức mạnh của nghệ thuật văn học trong việc truyền tải thông điệp về lịch sử và tình cảm đối với đất nước. Tác phẩm này đã giúp cho chúng ta hiểu rõ hơn về tình yêu và lòng biết ơn đối với dân tộc, đất nước và các anh hùng dân tộc. Những tình cảm này cần được duy trì và phát triển, để chúng ta luôn có niềm tin và hy vọng trong việc xây dựng đất nước ngày càng phát triển, vững mạnh và hạnh phúc.

Tóm lại, bài thơ Viếng Lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương là một tác phẩm văn học đặc biệt, mang đầy tình cảm đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và các anh hùng dân tộc đã hy sinh cho đất nước. Tác phẩm này đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tình yêu, lòng biết ơn và sự tôn kính đối với đất nước và các anh hùng dân tộc. Chúng ta cần duy trì và phát triển những tình cảm này, để xây dựng đất nước ngày càng phát triển, vững mạnh và hạnh phúc.

Mẫu bài nghị luận về một bài thơ

Đề bài: Viết bài nghị luận về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải

Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải là một tác phẩm nổi bật trong văn học Việt Nam với tình cảm đầy sức sống và tinh thần lạc quan. Tác phẩm này không chỉ thể hiện niềm yêu thương và lòng tôn kính đối với thiên nhiên mà còn đặt câu hỏi về tâm hồn con người trong mùa xuân.

Trước hết, tác giả Thanh Hải đã miêu tả vẻ đẹp tuyệt vời của mùa xuân qua lời tả nét của thiên nhiên. Trong bài thơ, ông đã mô tả những hình ảnh tuyệt đẹp như cánh đồng hoa, cây xanh mơn mởn, gió thoảng nhẹ và nắng vàng rực rỡ. Những hình ảnh này đã tạo nên một khung cảnh tuyệt đẹp của mùa xuân và truyền tải đến người đọc cảm xúc vô cùng sống động.

Tuy nhiên, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ không chỉ đơn thuần là miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là một bài học về tâm hồn con người. Thanh Hải đã thể hiện một tinh thần lạc quan và hy vọng cho tương lai. Ông đã đặt câu hỏi về tâm hồn con người trong mùa xuân, nơi mà mọi người có thể tìm thấy sự hồi sinh và sự cảm nhận của sự sống mới.

Điều này được thể hiện qua những câu thơ như “Hạnh phúc đến từ những điều nhỏ nhoi” hay “Tình yêu cứ mãi đong đầy vào nhau”. Những câu thơ này đã giúp cho người đọc cảm nhận được tình cảm và sự lạc quan của tác giả, đồng thời gợi lên những suy nghĩ về tình yêu, hạnh phúc và giá trị của những điều nhỏ nhoi trong cuộc sống.

Trong tổng thể, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải là một tác phẩm đáng giá để đọc và suy ngẫm về sự sống và tình yêu. Đây là một lời nhắn nhủ của tác giả gửi đến độc giả về tình yêu, hy vọng và sự sống mới.

Chúng ta cần học hỏi và cảm nhận sự đẹp của thiên nhiên, tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong những điều nhỏ nhoi của cuộc sống và dành thời gian để yêu thương và quan tâm đến những người xung quanh. Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ cũng nhắc nhở chúng ta về tình yêu, sự hy vọng và niềm tin vào cuộc sống, những giá trị tinh thần cần thiết để vượt qua những thử thách và khó khăn trong cuộc sống.

Tuy nhiên, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ còn đặt ra một câu hỏi đáng suy ngẫm cho chúng ta: tại sao chúng ta lại quá đắm mình trong cuộc sống bận rộn và quên đi những giá trị đích thực của cuộc sống? Tại sao chúng ta lại không dành thời gian để thưởng thức và cảm nhận sự đẹp của thiên nhiên, để yêu thương và quan tâm đến những người xung quanh mình?

Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải đã đưa ra một câu trả lời cho chúng ta, đó là chúng ta cần phải đặt tâm hồn mình vào những điều nhỏ nhoi trong cuộc sống và cảm nhận sự đẹp của thiên nhiên để tìm thấy niềm vui và hạnh phúc đích thực trong cuộc sống.

Trên thế giới này, chúng ta đang phải đối mặt với những thách thức vô cùng lớn, như biến đổi khí hậu, đại dịch COVID-19 và những cuộc chiến tranh khốc liệt. Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ đã nhắc nhở chúng ta rằng, trong những thời điểm khó khăn nhất, chúng ta cần tìm thấy sự hy vọng và niềm tin vào cuộc sống để vượt qua mọi thử thách.

Trong kết luận, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải đã mang lại cho chúng ta một thông điệp ý nghĩa về sự sống và tình yêu. Chúng ta cần tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong những điều nhỏ nhoi của cuộc sống, cảm nhận sự đẹp của thiên nhiên, yêu thương và quan tâm đến những người xung quanh mình. Đồng thời, chúng ta cần hy vọng và niềm tin vào cuộc sống, để vượt qua mọi thử thách và khó khăn.

Tác phẩm của Thanh Hải là một minh chứng cho sức mạnh của nghệ thuật văn học. Từ những câu thơ đơn giản nhưng chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ đã đưa chúng ta đến với thế giới tinh thần, nơi mà sự đẹp và tình yêu không bị mờ nhạt bởi cuộc sống bận rộn và những áp lực từ xã hội.

Với sự xuất hiện của những tác phẩm nghệ thuật như bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, chúng ta có thể nhận thấy sức mạnh của nghệ thuật văn học trong việc truyền tải những ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và con người. Những tác phẩm như vậy không chỉ mang lại niềm vui và sự cảm nhận cho người đọc, mà còn giúp chúng ta hiểu thêm về bản chất của cuộc sống và tình yêu.

Vì vậy, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải là một tác phẩm đáng để đọc và suy ngẫm, nhất là trong thời điểm hiện tại khi thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức khó khăn. Tác phẩm này đã đưa chúng ta đến với thế giới tinh thần, nơi mà sự đẹp và tình yêu không bị mờ nhạt bởi cuộc sống bận rộn và những áp lực từ xã hội. Vì vậy, chúng ta cần tìm thấy sự hy vọng và niềm tin vào cuộc sống, để vượt qua mọi thử thách và khó khăn, và để đạt được niềm vui và hạnh phúc đích thực trong cuộc sống.

Trên đây là bài viết liên quan đến Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ bài thơ trong chuyên mục Văn học được Luật Hoàng Phi cung cấp. Quý độc giả có thể tham khảo bào viết khác liên quan tại website tbtvn.org để có thêm thông tin chi tiết.