Đại diện thương lượng tập thể là gì?

Quy định của pháp luật lao động về đại diện thương lượng tập thể:

Theo quy định Điều 69 Bộ luật lao động 2012 về đại diện thương lượng tập thể:

“1. Đại diện thương lượng tập thể được quy định như sau:

a. Bên tập thể lao động trong thương lượng tập thể phạm vi doanh nghiệp là tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở; thương lượng tập thể phạm vi ngành là đại diện Ban chấp hành công đoàn ngành;

b. Bên người sử dụng lao động trong thương lượng tập thể phạm vi doanh nghiệp là người sử dụng lao động hoặc người đại diện cho người sử dụng lao động; thương lượng tập thể phạm vi ngành là đại diện của tổ chức đại diện người sử dụng lao động ngành.

2. Số lượng người tham dự phiên họp thương lượng của mỗi bên do hai bên thoả thuận.“

Tư vấn Quy định đại diện thương lượng tập thể

Điều 69 quy định chủ thể đại diện thương lượng tập thể ở hai phạm vi: doanh nghiệp và ngành.

1. Ở phạm vi doanh nghiệp

Chủ thể đại diện thương lượng tập thể cho bên tập thể lao động là tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở. Tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở, theo quy định tại khoản 4 Điều 3 BLLĐ, là Ban chấp hành công đoàn cơ sở hoặc Ban chấp hành công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ở nơi chưa thành lập công đoàn cơ sở.

Như vậy, theo quy định này, chủ thể đại diện của bên tập thể lao động phải là người có thẩm quyền của tổ chức công đoàn. Pháp luật không thừa nhận đại diện do tập thể lao động cử ra tiến hành thương lượng. Điều đó cho thấy rằng, pháp luật tăng cường vai trò của tổ chức công đoàn, tức là tăng cường tính tổ chức của bên người lao động trong việc đại diện bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động khi tham gia quan hệ lao động. Bên người sử dụng lao động, là người sử dụng lao động hoặc người đại diện cho người sử dụng lao động.

Pháp luật không thừa nhận người được ủy quyền theo Điều lệ tổ chức doanh nghiệp được tham gia thương lượng như trước đây. Điều đó cho thấy rằng, pháp luật quy định đại diện hợp pháp của doanh nghiệp hoặc người đại diện cho người sử dụng lao động, tiến hành thương lượng trực tiếp, nhằm bảo đảm hiệu quả của việc thương lượng và bảo đảm kết quả thương lượng được thực thi trên thực tế. Sở dĩ như vậy là vì để bảo đảm tính cân xứng với phía tập thể lao động, đồng thời đề cao vai trò, vị trí của tổ chức đại diện người sử dụng lao động trong quan hệ lao động.

2. Ở phạm vi ngành

Bên tập thể lao động, là đại diện Ban chấp hành công đoàn ngành. Bên người sử dụng lao động là đại diện của tổ chức đại diện người sử dụng lao động ngành. Tùy theo việc người sử dụng lao động ngành là thành viên của tổ chức đại diện nào thì đại diện của tổ chức đại diện đó tham gia thương lượng tập thể.

Khi tiến hành thương lượng tập thể, đại diện thương lượng tập thể phải là những chủ thể có thẩm quyền nêu trên. Trường hợp chủ thể đại diện thương lượng không bảo đảm theo quy định thì mặc dù thỏa ước lao động tập thể được ký kết cũng sẽ bị xác định vô hiệu.

Số lượng người tham dự phiên họp thương lượng của mỗi bên hoàn toàn do hai bên thỏa thuận. Quy định này nhằm bảo đảm tính linh hoạt và quyền tự định đoạt, đồng thời bảo đảm rộng rãi hơn quyền, nghĩa vụ, lợi ích của các bên trong quan hệ lao động cũng như tính hiệu quả của việc thương lượng, nhất là khi có sự mở rộng các thành phần có chuyên môn phù hợp cùng tham gia.