Việc chứng kiến của đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn và người khác khi bắt bị can, bị cáo để tạm giam

Câu hỏi:

Kính chào công ty Luật Hoàng Phi, tôi là Nguyễn Thị Nụ ở Hà Nội, xin luật sư giúp đỡ tôi vấn đề liên quan đến con trai tôi như sau: Sáng ngày 14/8/2016, con tôi có cùng một số bạn của nó dùng dao đe dọa và cướp dây chuyền vàng của chị Minh. Chiều ngày 15/8/2016, cơ quan điều tra quận ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt, tạm giam đối với con tôi. Đến khoảng 23h cùng ngày thì lực lượng công an quận đến nhà tôi đọc lệnh và bắt con trai tôi đi, khi con trai tôi bị bắt chỉ có mình tôi chứng kiến? Xin hỏi như vậy là đúng hay sai?

Trả lời:

Với câu hỏi của bạn Luật Hoàng Phi xin trả lời như sau:

Điều 113 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về việc bắt bị can, bị cáo để tạm giam như sau:

“Điều 113. Bắt bị can, bị cáo để tạm giam

1. Những người sau đây có quyền ra lệnh, quyết định bắt bị can, bị cáo để tạm giam:

a) Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp. Trường hợp này, lệnh bắt phải được Viện kiểm sát cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành;

b) Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân và Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự các cấp;

c) Chánh án, Phó Chánh án Tòa án nhân dân và Chánh án, Phó Chánh án Tòa án quân sự các cấp; Hội đồng xét xử.

2. Lệnh bắt, quyết định phê chuẩn lệnh, quyết định bắt phải ghi rõ họ tên, địa chỉ của người bị bắt; lý do bắt và các nội dung quy định tại khoản 2 Điều 132 của Bộ luật này.

Người thi hành lệnh, quyết định phải đọc lệnh, quyết định; giải thích lệnh, quyết định, quyền và nghĩa vụ của người bị bắt và phải lập biên bản về việc bắt; giao lệnh, quyết định cho người bị bắt.

Khi tiến hành bắt người tại nơi người đó cư trú phải có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn và người khác chứng kiến. Khi tiến hành bắt người tại nơi người đó làm việc, học tập phải có đại diện cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc, học tập chứng kiến. Khi tiến hành bắt người tại nơi khác phải có sự chứng kiến của đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi tiến hành bắt người.

3. Không được bắt người vào ban đêm, trừ trường hợp phạm tội quả tang hoặc bắt người đang bị truy nã.”

Việc chứng kiến của đại diện chính quyền xã khi bắt bị can, bị cáo

Như vậy, theo quy định tại Khoản 2 điều luật trên thì khi tiến hành bắt người tại nơi cứ trú phải có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn và người khác chứng kiến (chẳng hạn như người hàng xóm láng giềng). Khi tiến hành bắt người tại nơi người đó làm việc, học tập phải có đại diện cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc, học tập chứng kiến. Khi tiến hành bắt người tại nơi khác phải có sự chứng kiến của đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi tiến hành bắt người. Quy định như vậy nhằm bảo đảm tính công khai, hợp pháp, phòng ngừa kẻ xấu giả danh người có thẩm quyền xâm phạm quyền tự do thân thể của công dân. Hơn nữa, sự có mặt của chính quyền địa phương, cơ quan, tổ chức và những người khác còn có tác dụng hỗ trợ những người thi hành lệnh bắt hoàn thành nhiệm vụ.

Mặt khác, cũng theo quy định tại Khoản 3 Điều 80 điều luật trên thì không được bắt người vào ban đêm (tức là từ 22h tối hôm trước đến 6h sáng hôm sau), để nhằm đảm bảo việc bắt người được minh bạch, giữ trật tự chung cho người dân và đề phòng kẻ xấ lợi dụng khoảng thời gian này để hoạt động phi pháp; ngoại trừ trường hợp bắt khẩn cấp, phạm tội quả tang hoặc bắt người đang bị truy nã thì có thể được tiến hành vào ban đêm.

Trong trường hợp trên, con bạn cùng một số người bạn có hành vi dùng dao đe dọa và cướp dây chuyền vàng của chị Minh nên việc bắt bị can là con bạn là bắt bình thường theo lệnh có sự phê chuẩn của Viện Kiểm sát nhân dân quận nên không được bắt con bạn vào ban đêm.

Như vậy, cơ quan điều tra quận bắt con bạn không có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn và những người khác chứng kiến, hơn nữa về mặt thời gian lại tiến hành vào ban đêm (23h) là hoàn toàn sai với quy định của pháp luật.

Luật sư tư vấn pháp luật hình sự, Nhiều kinh nghiệm về tranh tụng, bảo vệ, bào chữa Tư vấn luật hình sự miễn phí qua tổng đài 19006557.